[๒๙๔] ลักษณะตัดสินธรรมวินัย ๘ หรือ หลักกำหนดธรรมวินัย ๘ (Dhammavinaya-jānanalakkhaṇa: criteria of the Doctrine and the Discipline)
ธรรมเหล่าใดเป็นไปเพื่อ
- วิราคะ คือ ความคลายกำหนัด, ความไม่ติดพัน เป็นอิสระ (Virāga: detachment; dispassionateness) มิใช่เพื่อความกำหนัดย้อมใจ หรือเสริมความติดใคร่
- วิสังโยค คือ ความหมดเครื่องผูกรัด, ความไม่ประกอบทุกข์ (Visaṁyoga: release from bondage) มิใช่เพื่อผูกรัด หรือประกอบทุกข์
- อปจยะ คือ ความไม่พอกพูนกิเลส (Apacaya: dispersion of defilements) มิใช่เพื่อพอกพูนกิเลส
- อัปปิจฉตา คือ ความอยากอันน้อย, ความมักน้อย (Appicchatā: wanting little) มิใช่เพื่อความอยากอันใหญ่, ความมักใหญ่ หรือมักมากอยากใหญ่
- สันตุฏฐี คือ ความสันโดษ (Santuṭṭhi: contentment) มิใช่เพื่อความไม่สันโดษ
- ปวิเวก คือ ความสงัด (Paviveka: seclusion; solitude) มิใช่เพื่อความคลุกคลีอยู่ในหมู่
- วิริยารัมภะ คือ การประกอบความเพียร (Viriyārambha: energy; exertion) มิใช่เพื่อความเกียจคร้าน
- สุภรตา คือ ความเลี้ยงง่าย (Subharatā: being easy to support) มิใช่เพื่อความเลี้ยงยาก
ธรรมเหล่านี้ พึงรู้ว่าเป็นธรรม เป็นวินัย เป็นสัตถุสาสน์ คือคำสอนของพระศาสดา; หมวดนี้ตรัสแก่พระนางมหาปชาบดีโคตมี
Vin.II.259; A.IV.280.
วินย.๗/๕๒๓/๓๓๑; องฺ.อฏฺฐก.๒๓/๑๔๓/๒๘๙.
แสดงความคิดเห็น