[๓๖] ภาวนา ๒ (การเจริญ, การทำให้เกิดให้มีขึ้น, การฝึกอบรมจิตใจ — Bhāvanā: mental development)
- สมถภาวนา (การฝึกอบรมจิตให้เกิดความสงบ, การฝึกสมาธิ — Samatha-bhāvanā: tranquillity development)
- วิปัสสนาภาวนา (การฝึกอบรมปัญญาให้เกิดความรู้แจ้งตามเป็นจริง, การเจริญปัญญา — Vipassanā-bhāvanā: insight development)
สองอย่างนี้ ในบาลีที่มาท่านเรียกว่า ภาเวตัพพธรรม และ วิชชาภาคิยธรรม. ในคัมภีร์สมัยหลัง บางทีเรียกว่า กรรมฐาน (อารมณ์เป็นที่ตั้งแห่งงานเจริญภาวนา, ที่ตั้งแห่งงานทำ ความเพียรฝึกอบรมจิต, วิธีฝึกอบรมจิต — Kammaṭṭhāna: stations of mental exercises; mental exercise; สงฺคห. ๕๑; Comp. 202)
D.III.273; A.I.60.
ที.ปา.๑๑/๓๗๙/๒๙๐; องฺ.ทุก.๒๐/๒๗๕/๗๗.
แสดงความคิดเห็น