วิชาธรรม ธรรมศึกษา ชั้นตรี คิริปฏิบัติ
กรรมกิเลส ๔
- ปาณาติบาต ทําชีวิตสัตว์ให้ตกล่วง
- อทินนาทาน ถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ ด้วยอาการแห่งขโมย
- กาเมสุ มิจฉาจาร ประพฤติผิดในกาม
- มุสาวาท พูดเท็จ
อธิบาย
กรรมกิเลส แปลว่า กรรมเครื่องเศร้าหมอง หมายถึง การกระทําที่เป็นเหตุให้บุคคลผู้กระทําเศร้าหมอง ไม่ผ่องใสสะอาดบริสุทธิ์ เป็นคนผู้น่ารังเกียจที่สุด มี ๔ อย่าง คือ
๑. ปาณาติบาต การทําชีวิตสัตว์ให้ตกล่วงไป คือ การฆ่ามนุษย์และสัตว์ดิรัจฉาน รวมถึงการทําร้ายเบียดเบียนผู้อื่น ด้วยจิตใจโหดร้ายทารุณ ปาณาติบาตนี้ต้องละด้วยการมีเมตตากรุณา
๒. อทินนาทาน การถือเอาสิ่งของที่เจ้าของมิได้ให้ หรือการลักขโมยด้วยวิธีการต่างๆ ละเมิดลิขสิทธิ์ กรรมสิทธิ์ ทรัพย์สินของคนอื่น อทินนาทานนี้ต้องละด้วยทานและการประกอบสัมมาชีพ เลี้ยงชีวิตในทางที่ถูกต้องชอบธรรม
๓. กาเมสุ มิจฉาจาร ความประพฤติผิดในกาม หมายถึง การประพฤติผิดล่วงประเวณีในชายหญิงที่มีเจ้าของหวงแหน การเป็นหญิงหลายใจชายหลายคู่ คบชู้สู่ชายหญิงที่ไม่ใช่คู่ครองของตน กาเมสุ มิจฉาจารนี้ต้องละด้วยความสํารวมในกาม ยินดีในคู่ครองของตน
๔. มุสาวาท การพูดเท็จ หมายถึง การพูดโกหกหลอกลวง บิดเบือนจากความจริง มุสาวาทนี้ต้องละด้วยการรักษาสัจจะ พูดแต่คําจริง
กรรมกิเลส ๔ อย่างนี้ ตรงกับพฤติกรรมที่ว่าโหดร้าย มือไว ใจเร็ว และพูดปด ผู้ที่ทําแม้ข้อใดข้อหนึ่ง ชื่อว่าดําเนินชีวิตผิดจากครรลองคลองธรรมอันดีงามของมนุษย์ เป็นผู้เศร้าหมอง ผู้รู้ติเตียน ไม่มีความเจริญก้าวหน้าในชีวิต และมีอบายภูมิเป็นที่ไปในภพหน้า