ความรู้ทั่วไป

ประเทศอินเดียกับพระพุทธศาสนา

พระสงฆ์นั่งสมาธิ ณ วัดมหาโพธิ์ พุทธคยา ประเทศอินเดีย

ประเทศอินเดีย ซึ่งก็คือส่วนหนึ่งของชมพูทวีป เมืองแม่ของพระพุทธศาสนา ปัจจุบันนี้พระพุทธศาสนาที่เหลืออยู่คือ คือ ปูชนียสถานโบราณ สมาคมมหาโพธิ์ วัดพระไทยพุทธคยา วัดพระธิเบต วัดพระลังกา วัดพระพม่า แต่วัดพุทธศาสนาที่พระอินเดียอยู่ครอบครองนั้นหายาก ชาวอินเดียก็นับถือศาสนาพุทธก็นับตัวได้และก็เป็นครึ่งพุทธครึ่งฮินดู

พระพุทธศาสนา เกิดในชมพูทวีป ซึ่งมีประเทศต่าง ๆ รวมทั้งประเทศอินเดียเมื่อ ๔๕ ปี ก่อน พ.ศ. คือนับแต่ปีที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ และหมดไปจากอินเดีย พระพุทธศาสนา ได้ไปเจริญและตั้งมั่นในประเทศต่าง ๆ นอกประเทศอินเดีย เช่นประเทศศรีลังกา ประเทศไทย พม่า กัมพูชา ลาว จีน เกาหลี ญี่ปุ่น ธิเบต สุมาตรา และชาติตะวันตกบางประเทศบ้าง

พระพุทธศาสนาในประเทศอินเดียได้แผ่ขยายไปทั่วอินเดีย (หมายถึงอินเดียส่วนใหญ่ไม่ใช่ทั้งหมด) เมื่อครั้งพระเจ้าอโศกมหาราช และพระเจ้ากนิษกะ เรืองอำนาจ แต่บางส่วนของประเทศยังนับถือศาสนาพราหมณ์ จนศาสนาอิสลามแผ่เข้าไปทำให้ชาวอินเดียเป็นอิสลาม พราหมณ์ในส่วนที่อิสลามแผ่ไปไม่ถึงได้เข้มแข็งขึ้นจนกลายเป็นฮินดู พระพุทธศาสนามีเหลือยู่ในที่ๆ บางแห่งก็ค่อย ๆ เสื่อมลงโดยลำดับจนถึงหมดไป

ภายหลังท่านธรรมบาล ชาวลังกา ได้พยายามฟื้นฟูพระพุทธศาสนาในอินเดีย เช่นได้ปูชนียสถานบางส่วนคืนจากพวกฮินดู และตั้งสมาคมศรีมหาโพธิ์ มีพระลังกาไปอยู่หลายแห่ง เกิดมีวัดพม่า วัดธิเบต วัดจีน ที่ใกล้ปูชนียสถาน และมีวัดไทยที่พุทธคยา ซึ่งวัดหนึ่ง ๆ ก็มีพระไม่เกิน ๑๕ รูป ที่อยู่ประจำ ปัจจัยที่สนับสนุนพระสงฆ์ และวัดเหล่านั้น ก็ได้ไปจากประเทศของชาตินั้น ๆ ชาวอินเดียที่สนใจจะเป็นชาวพุทธก็หายากเต็มที ชาวฮินดูไม่ได้เห็นความสำคัญ เพราะเขาถือว่าพระพุทธเจ้าก็เป็นอวตารหนึ่ง ของพระนารายณ์ ในศาสนาพราหมณ์ ศาสนาฮินดู นั่นเอง

พระพุทธศาสนาในประเทศอินเดียได้มีการเปลี่ยนแปลงภายใน และได้แผ่ขยายออกไปยังต่างประเทศ เริ่มตั้งแต่สมัยพระเจ้าอโศกมหาราช ตำนานพระพุทธเจดีย์ พระนิพนธ์สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพว่า “พระเจ้าอโศกมหาราช ครองราชสมบัติ เมื่อ พ.ศ. ๒๗๐ เป็นรัชกาลที่ ๓ ในราชวงศ์โมริยะ ทรงอุปถัมภ์การสังคายนาครั้งที่ ๓ กำจัดภิกษุที่แสดงคติวิปลาสผิดพระบัญญัติ อาราธนาพระโมคคัลลีบุตรเถรเป็นประธาน ทำสังคายนาธรรมวินัยที่กรุงปาฏลีบุตร สังคายนาครั้งนี้เป็นตติยสังคายนา เป็นการทำสังคายนารวมกันเป็นลัทธินิกายเดียวกันครั้งสุดท้าย หลังจากนั้นมาก็ทำกันเป็นนิกาย ๆ ไปไม่ได้รวมกัน พระเจ้าอโศกมหาราช นอกจากทรงอุปถัมภ์การทำสังคายนา ก็มีการส่งพระสงฆ์ไปประกาศพระศาสนายังนานาประเทศดังนี้คือ

  1. ให้พระมหาเทวเถระไปยังมหิสมณฑล (คือแว่นแคว้นข้างใต้ลำน้ำโคทาวารีอันเป็นประเทศไมเสอร์บัดนี้)
  2. ให้พระรักขิตเถระ ไปยังปรันตะประเทศคือ แว่นแคว้นกะระนะเหนือ อันเป็นเขตเมืองบอมเบย์บัดนี้)
  3. ให้พระธรรมรักขิตเถระ ไปยังปรันตะประเทศ คือแคว้นตอนชายทะเลข้างเหนือเมืองบอมเบย์บัดนี้)
  4. ให้พระมหาธรรมรักขิตเถระไปยังมหารัฐประเทศ (คือแว่นแคว้นข้างยอดลำน้ำโคทาวารี)
  5. ให้พระมัชฌันติกะเถระไปยังกัสมีระ และคันธาระประเทศ (คือที่เรียกว่า ประเทศแคชเมีย และอาฟกานิสถาน บัดนี้)
  6. ให้พระมัชฌิมเถระไปยังหิมวันตประเทศ (คือ มณฑลที่ตั้งอยู่เชิงเขาหิมาลัย มีเนปาลราฐเป็นต้น )
  7. ให้พระมหารักขิตเถระ ไปยังโยนกโลกประเทศ คือเหล่าเมืองที่พวกโยนกได้มาเป็นใหญ่ อยู่ในดินแดนประเทศเปอร์เซียบัดนี้)
  8. ให้พระมหินทรเถระ อันเป็นราชบุตรของพระเจ้าอโศกมหาราช ไปยังลังกาทวีป
  9. ให้พระโสณะเถระกับพระอุตระเถระ ไปยังสุวรรณภูมิ

เมื่อราว พ.ศ. ๑๐๐๐ ปี การนับถือศาสนาในอินเดียเริ่มเปลี่ยนแปลงไป คือการแข่งขันกันระหว่างศาสนาพุทธ และศาสนาพราหมณ์ที่มีอยู่โดยลำดับมาช้านาน ทำให้ประชาชนบางส่วนนับถือศาสนาพุทธ กับศาสนาพราหมณ์ปนเปกันไป เหมือนกับคนจีนที่มาอยู่เมืองไทยนาน หรือที่เกิดในไทยนับถือศาสนาพุทธ เช่นบวชในพระพุทธศาสนาปนกับวิธีไหว้ ซึ่งเป็นพิธิดั้งเดิมของจีน ตามจดหมายเหตุของหลวงจีนฮ่วนเวียง (หรือยวนฉาง) ซึ่งไปเมืองอินเดียเมื่อ พ.ศ. ๑๑๗๓ คือพระภิกษุที่เรารู้จักชื่อกันดีในภาพยนตร์จีนเรื่องพระถังซัมจั๋ง อยู่ในประเทศอินเดีย ตั้งแต่ พ.ศ. ๑๑๗๓ จนถึง พ.ศ. ๑๑๘๘ กล่าวว่าเดินทางไปหาหนังสือพระไตรปิฏกในอินเดีย พระมหากษัตริย์อินเดียองค์หนึ่ง ทรงพระนามว่า พระเจ้าศีลาทิตย์ ผู้ครองเมืองกุพซ์ (บัดนี้คือเมืองกาโนช) ซึ่งเป็นราชธานีอยู่ในมัชฌิมประเทศ ให้ทำสังคายนาวันแรกแห่พระพุทธรูปออกมาเป็นประธาน วันที่สองแห่รูปพระอาทิตย์ออกมาเป็นประธาน วันที่สามแห่งพระอิศวรออกมาเป็นประธาน พระองค์เป็นศาสนูปถัมภ์ ซึ่งทำให้เกิดสันนิษฐานว่า กษัตริย์ผู้ปกครองได้อนุวัติตามประชาชนที่นับถือคือศาสนาพราหมณ์นิกายต่าง ๆ ที่นับถือศาสนาพุทะโดยเฉพาะ และผู้นับถือทั้งพุทธทั้งพราหมณ์ปนเปกัน จะเห็นได้ในระยะหลังว่าพราหมณ์ ได้อธิบายว่าพระพุทธเจ้าก็เป็นอวตารหนึ่ง ของศาสนาพราหมณ์ ความคิดที่กล่าวถึงเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้พระพุทธศาสนาหมดไปจากอินเดีย” ที่อิสลามแผ่ไปถึง

ทางฝ่ายเหนือของอินเดีย คือประเทศเนปาล ธิเบต และเมืองกลางทวีปเอชียบางเมือง ทางฝ่ายใต้ มีเกาะลังกา ทางตะวันออก มีประเทศพม่า มอญ ไทย เขมร ญวน จีน เกาหลี และญี่ปุ่น ที่พระพุทธศาสนาตั้งมั่นอยู่

แสดงความคิดเห็น
เว็บไซต์พุทธะ
คำว่า “พุทธะ” นอกจากจะหมายถึง องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว ยังหมายถึง การเป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน โดยการปฏิบัติธรรมตามหลักธรรมแห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าอีกด้วย

แสดงความเห็น